Pamiętacie hasło PRL-u „Kobiety na traktory”? Nawoływano kobiety do ciężkiej fizycznie pracy i wmawiano im, że tak wygląda równouprawnienie.
W filmie „Daleka północ” jest nieco inaczej. Nie mamy polskiego PRL-u,  a amerykański dobrobyt, kapitalizm w rozkwicie lat 80. I kobietę – wyspę. Tak nazwałam Josey (w tej roli jak zwykle piękna i bezbłędna Charlize Theron) , maltretowaną przez męża kobietę niepracującą, niedoskonałą matkę dwójki dzieci. I Josey wie, że coś tu nie gra – że nie powinno się traktować człowieka tak, jak mąż traktuje ją.
W końcu podejmuje krok, którego nie podjęło wiele kobiet w jej sytuacji – odchodzi od męża. Wsiada w samochód i jedzie do domu rodziców.
Jeśli ktoś sądzi, że od teraz to już będzie z górki; trochę szamotaniny w sądzie i opiekuńcze skrzydła rodziców, to musi jeszcze poczekać.

Gdy Josey przekracza próg domu, ojciec zauważa jej podbite oko. Po chwili pyta dyskretnie:  Nakrył cię z innym?
W matce również nie znajduje oparcia. Gdy  mówi jej otwarcie: Bije mnie często i mocno. Matka zrzuca to na karb irytacji z powodu bezrobocia.
Ale nie po to przyjechała Josey do domu, by w nieskończoność wylewać łzy. Wróciła do śnieżnej i zimnej Minnesoty by podjąć pracę … w kopalni. Jako jedna z 14 pracujących tam kobiet.
Nie, nie jest to praca za biurkiem, w administracji. To praca wymagająca… odpowiedniej odzieży i niezłomnego charakteru, bo wcale nie kopalnia okazała się straszna, a koledzy – górnicy.

Faceci nie chcą tam kobiet i okazują to na każdym kroku. Tylko to, co dla nich jest niewinnymi żartami, dzisiaj jest przedstawiane w sądach jako molestowanie seksualne i mobbing. Między innymi dzięki Josey – bo nie wspomniałam, że historia oparta jest na faktach, a dzisiaj sprawa znajduje się pod nazwą Jenson v.Eveleth Taconite Co inaczej: prawdziwa Josey, pani Lois Jenson przeciwko kopalni Eveleth Taconite.  I o tym za chwilę, bo to interesujące.

W kopalni dzieją się rzeczy różne; obmacywanie, zastraszanie, chamskie żarty, próby gwałtu, zostawianie spermy w osobistych szafkach.  Co ciekawe, Josey z przerażeniem odkrywa, że jej koleżanki żyją w ten sposób od lat.

“It really was like they had never seen a woman before.”
Glory,koleżanka, która namówiła Josey na pracę w kopalni wydaje się trzymać wszystkich facetów w ryzach, ale oglądając film, sami przekonacie się, jak radzi sobie z tą sytuacją. Podobnie Duża Betty – kiedy jest Duża, a kiedy zupełnie malutka? I czy sądzicie, że Josey znajduje poparcie wśród innych, szykanowanych kobiet?

Ale:  co dziś zrobiłaby kobieta? Poszła od razu do szefa. Josey też poszła, jednak  spotkała się z zupełnym niezrozumieniem, a właściwie pogardą i dalszym szykanowaniem. Faceci stali za sobą murem.

Nadszedł jednak dzień, kiedy ten mur pękł.

Refleksje

Film Was zaskoczy – proces sądowy o molestowanie to nie wszystko. Na sali sądowej wyjdzie jeszcze jedna brudna sprawa. Zobaczycie też jak zmieniają się bliscy Josey.
Film jest ważny. Dzisiaj to , o co walczyła pani Jenson nie podlega dyskusji. Dzisiaj nazywa się rzeczy po imieniu: molestowanie seksualne, znęcanie. Wtedy to była nowość, ale precedensem w całej tej prawdziwej historii jest fakt, iż sprawa Jenson vs. Eveleth Taconite https://en.wikipedia.org/wiki/Jenson_v._Eveleth_Taconite_Co.  była pierwszym pozwem zbiorowym w takiej sprawie. Czyli aktem odwagi i desperacji kilkunastu kobiet.

Odnośnie moich osobistych refleksji dotyczących znęcania się nad drugim człowiekiem; nie ma dla mnie znaczenia, czy ofiarą jest kobieta, czy mężczyzna. W tym filmie to jednak ma znaczenie z kilku prostych powodów:
– Ofiar jest kilka, a oprawców kilkuset .
– Jedyna osoba, do której mogły się zwrócić o pomoc ofiary, staje po stronie oprawców .
– Kobiety padają ofiarami przede wszystkim utartych wzorców czyli „Kobiety do garów, faceci do prawdziwej pracy” co dla kobiet oznaczało podporządkowanie mężowi i uzależnienie finansowe.
– Kobiety padają ofiarami przede wszystkim utartych poglądów czyli: Baby są przewrażliwione i jeśli mówią “Nie” to tak naprawdę myślą” Tak”.

Nawet, jeśli baby są przewrażliwione, to wystarczy po prostu nie przekraczać tych granic. Mieć wzgląd na czyjąś wrażliwość.
Przez takie traktowanie, rodzi się niewłaściwie wyobrażenie tego, do czego tak naprawdę zostaliśmy stworzeni. I jacy zostaliśmy stworzeni. Totalne wykrzywienie dzieła Boga, jakim było podarowanie mężczyźnie kobiety i na odwrót. Ich może niewielka, ale znacząca inność, a przy tym całkowita równość wobec Jah i wobec siebie.